وصایای امیرالمومنین حضرت علی بن ابیطالب(ع) و تفسیر خطبه 149 نهج البلاغه ..

با نام خداوند عالی اعلی

خطبه 149 نهج البلاغه

أَیُّهَا النَّاسُ، کُلُّ امْرِىء لاَق مَا یَفِرُّ مِنْهُ فِی فِرَارِهِ. الاجَلُ مَسَاقُ النَّفْسِ. وَالْهَرَبُ مِنْهُ مُوَافَاتُهُ. کَمْ أَطْرَدْتُ الأَیَّامَ أبْحَثُهَا عَنْ مَکْنُونِ هذَا الأَمْرِ، فَأَبَى اللهُ إلاَّ إخْفَاءَهُ. هَیْهَاتَ ! عِلْمٌ مَخْزُونٌ !

اى مردم ! هر کس از آنچه فرار مى کند، در همان حال فرار به آن مى رسد ! «اجل» سرآمد زندگى و پایان حیات است، و فرار از آن، رسیدن به آن است ! چه روزهایى که من به بحث و کنجکاوى از اسرار و باطن این امر (پایان زندگى) پرداختم، ولى خداوند جز اخفاى آن را نخواسته است.هیهات ! این علمى است پنهان، (و مربوط به ذات پاک خداوند).

أَمَّا وَصِیَّتِی :                                                                                     

اما وصیّت من این است که :

فَاللهَ لاَ تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاً، وَمُحَمَّداً صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ، فَلاَ تُضَیِّعُوا سُنَّتَهُ. أَقِیمُوا هذَیْنَ الْعَمُودَیْنِ، وَأَوْقِدُوا هذَیْنِ الْمِصْبَاحَیْنِ، وَخَلاَکُمْ ذَمٌّ مَا لَمْ تَشْرُدُوا. حُمِّلَ کُلُّ امْرِىء مِنْکُمْ مَجْهُودَهُ، وَخُفِّفَ عَنِ الْجَهَلَةِ.

چیزى را همتاى خدا قرار ندهید، و سنّت و شریعت محمّد (صلى الله علیه وآله) را ضایع نکنید، این دو ستون را محکم بر پا دارید، و این دو چراغ پرفروغ را فروزان نگهدارید ! و نکوهشى بر شما نخواهد بود، مادام که (از این دو امر) منحرف نشوید. هر کس به اندازه توانایى اش، وظیفه دارد، و به جاهلان تخفیف داده شده است.

رَبٌّ رَحِیمٌ، وَدِینٌ قَوِیمٌ، وَإمَامٌ عَلِیمٌ. أَنَا بِالامْسِ صَاحِبُکُمْ، وَأَنَا الْیَوْمَ عِبْرَةٌ لَکُمْ، وَغَداً مُفَارِقُکُمْ ! غَفَرَ اللهُ لِی ولَکُمْ !

پروردگارى مهربان، و دینى استوار، و امام و پیشوایى آگاه دارید. من دیروز همراه (و رهبر) شما بودم، و امروز مایه عبرت شما هستم، و فردا از شما جدا مى شوم ! خداوند من و شما را بیامرزد. 

إنْ تَثْبُتِ الْوَطْأَةُ فِی هذِهِ الْمَزَلَّةِ فَذَاکَ، وَإنْ تَدْحَضِ الْقَدَمُ فَإنَّا کُنَّا فِی أَفْیَاءِ أَغْصَان، وَمَهَابِّ رِیَاح، وَتَحْتَ ظِلِّ غَمَام، اضْمَحَلَّ فِی الْجَوِّ مُتَلَفَّقُهَا، وَعَفَا فِی الأَرْضِ مُخَطُّهَا.

اگر گام (من) در این لغزشگاه، ثابت بماند (و از این ضربت خطرناک رهایئى یابم) این همان مطلوب ماست، و اگر گام بلغزد (و از این جهان رخت بربندم جاى تعجّب نیست زیرا) ما در سایه شاخه ها، و مسیر وزش بادها و زیر سایه ابرهاى متراکمى بودیم که در آسمان پراکنده شدند و آثارشان روى زمین محو شد (ما نیز خواهیم رفت).

کُنْتُ جَاراً جَاوَرَکُمْ بَدَنِی أَیَّاماً، وَسَتُعْقَبُونَ مِنِّی جُثَّةً خَلاَءً : سَاکِنَةً بَعْدَ حَرَاک، وَصَامِتَةً بَعْدَ نُطْق.

من همسایه اى بودم که چند روزى در کنار شما زیستم و به زودى از من تنها جسدى بى روح و بى حرکت، بعد از آن همه حرکتها، و خاموش، بعد از آن همه گفتارها، باقى خواهید یافت.

لِیَعِظْکُمْ هُدُوِّی، وَخُفُوتُ إطْرَاقِی، وَسُکُونُ أَطْرَافِی ، فَإنَّهُ أَوْعَظُ لِلْمُعْتَبِرِینَ مِنَ الْمَنْطِقِ الْبَلِیغِ وَالْقَوْلِ الْمَسْمُوعِ.

از حرکت ایستادن من، و از کار افتادن چشمهایم، و بى حرکتى اعضاى پیکرم باید شما را پند و اندرز دهد، چرا که پند و اندرز آن  براى عبرت گیرندگان از هر منطق رسا و گفتار شنیدنى مؤثّرتر است.

وَدَاعِی لَکُمْ وَدَاعُ امْرِىء مُرْصِد لِلتَّلاَقِی ! غَداً تَرَوْنَ أَیَّامِی، وَیُکْشَفُ لَکُمْ عَنْ سَرَائِرِی، وَتَعْرِفُونَنِی بَعْدَ خُلُوِّ مَکَانِی وَقِیَامِ غَیْرِی مَقَامِی.

وداع من با شما، وداع کسى است که آماده ملاقات (پروردگار) است و فردا ارزش زندگى با من را خواهید دانست و باطن من براى شما آشکار خواهد شد و آن زمان که جاى خالى مرا ببینید و دیگرى بر جاى من نشیند، مرا خواهید شناخت !

دریافت پی دی اف تفسیر خطبه ۱۴۹ نهج البلاغه

دریافت فایل (pdf)

دریافت (word)

سخنرانی «حجت الاسلام حسینی قمی» پیرامون «وصایای امیرالمومنین حضرت علی بن ابیطالب(ع) در آخرین لحظات حیات مبارکشان»(26:35)

دریافت فایل صوتی