با نام خدای عالی اعلی
خطبه ای از امیرمومنان حضرت علی (علیه السلام)
روز
اول ماه مبارک رمضان
101-
حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ هَارُونَ الْفَامِیُ[1] رَضِیَ
اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرِ
بْنِ جَامِعٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ
الرَّبَعِیِّ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ
ع قَالَ: خَطَبَ
أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع فِی أَوَّلِ یَوْمٍ
مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ فِی مَسْجِدِ الْکُوفَةِ
فَحَمِدَ اللَّهَ بِأَفْضَلِ الْحَمْدِ وَ أَشْرَفِهَا وَ أَبْلَغِهَا وَ أَثْنَى
عَلَیْهِ بِأَحْسَنِ الثَّنَاءِ و صَلّى عَلى مُحَمَّدٍ نَبِیِّهِ
صلىاللهعلیهوآله، ثُمَّ قالَ:
امیر
المومنین حضرت علی(ع) در اولین روز ماه رمضان در مسجد کوفه ضمن ایراد خطبه‌ای زیبا
در وصف ماه مبارک رمضان، به پیش‌بینی پیامبر اعظم(ص) درباره شهادت خویش در این ماه
اشاره کرد.
خطبه امام به این شرح است:
أَیُّهَا
النَّاسُ إِنَّ هَذَا الشَّهْرَ شَهْرٌ فَضَّلَهُ اللَّهُ عَلَى سَائِرِ
الشُّهُورِ کَفَضْلِنَا أَهْلَ الْبَیْتِ عَلَى سَائِرِ النَّاسِ وَ هُوَ شَهْرٌ
یُفْتَحُ فِیهِ أَبْوَابُ السَّمَاءِ وَ أَبْوَابُ الرَّحْمَةِ وَ یُغْلَقُ فِیهِ
أَبْوَابُ النِّیرَانِ وَ هُوَ شَهْرٌ یُسْمَعُ فِیهِ النِّدَاءُ وَ یُسْتَجَابُ
فِیهِ الدُّعَاءُ وَ یُرْحَمُ فِیهِ الْبُکَاءُ .
ای
مردم! این ماه، ماهی است که خداوند، آن را بر ماههای دیگر برتری داده است، مانند
برتری ما اهلبیت بر دیگر مردم. و آن، ماهی است که درهای آسمان و درهای رحمت، در
آن گشوده میشوند و درهای آتش در آن بسته میگردند. و ماهی است که در آن ندا شنیده
میشود و دعا مستجاب میگردد و گریه مورد ترحّم قرار میگیرد.
وَ
هُوَ شَهْرٌ فِیهِ لَیْلَةٌ نَزَلَتِ الْمَلَائِکَةُ فِیهَا مِنَ السَّمَاءِ
فَتُسَلِّمُ عَلَى الصَّائِمِینَ وَ الصَّائِمَاتِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَى
مَطْلَعِ الْفَجْرِ وَ هِیَ لَیْلَةُ الْقَدْرِ قُدِّرَ فِیهَا وَلَایَتِی قَبْلَ
أَنْ خُلِقَ آدَمُ ع بِأَلْفَیْ عَامٍ صِیَامُ یَوْمِهَا أَفْضَلُ مِنْ صِیَامِ أَلْفِ
شَهْرٍ وَ الْعَمَلُ فِیهَا أَفْضَلُ مِنَ الْعَمَلِ فِی أَلْفِ شَهْرٍ .
ماهی
است که در آن، شبی وجود دارد که فرشتگان از آسمان فرود آمده، بر مردان و زنان
روزهدار، به اذن پروردگارشان تا طلوع سپیده سلام می‌دهند و آن شب، «شب قدر» است.
دو هزار سال پیش از آن که آدم علیهالسلام آفریده شود، ولایت من در آن شب، مقدّر
شد. روزه گرفتن آن، برتر از روزهداری هزار ماه است و عمل در آن، برتر از عمل در
هزار ماه است.
أَیُّهَا
النَّاسُ إِنَّ شُمُوسَ شَهْرِ رَمَضَانَ لَتَطْلَعُ عَلَى الصَّائِمِینَ وَ
الصَّائِمَاتِ وَ إِنَّ أَقْمَارَهُ لَیَطْلَعُ عَلَیْهِمْ بِالرَّحْمَةِ وَ مَا
مِنْ یَوْمٍ وَ لَیْلَةٍ مِنَ الشَّهْرِ إِلَّا وَ الْبِرُّ مِنْ اللَّهِ تَعَالَى
یَتَنَاثَرُ مِنَ السَّمَاءِ عَلَى هَذِهِ الْأُمَّةِ فَمَنْ ظَفِرَ مِنْ نِثَارِ
اللَّهِ بَدْرَةً کَرُمَ عَلَى اللَّهِ یَوْمَ یَلْقَاهَا وَ مَا کَرُمَ
عَبْدٌعَلَى اللَّهِ إِلَّا جَعَلَ الْجَنَّةَ مَثْوَاهُ عِبَادَ اللَّهِ .
ای
مردم! خورشید ماه رمضان بر مردان و زنان روزهدار، با رحمت میتابد و ماه آن با
رحمت بر آنان نورافشانی میکند و هیچ روز و شبی از این ماه نیست، مگر آن که پروردگار
متعال، بر سر این امّت، نیکی میافشاند. پس هر کس از ریزش نعمت الهی ذرّهای
بهرهمند گردد، در روز دیدارش با خدا، نزد خداوند، گرامی خواهد بود و هیچ بندهای
نزد خدا گرامی نگردد، مگر آن که خداوند، بهشت را جایگاه او قرار می‌دهد.
إِنَّ
شَهْرَکُمْ لَیْسَ کَالشُّهُورِ أَیَّامُهُ أَفْضَلُ الْأَیَّامِ وَ لَیَالِیهِ
أَفْضَلُ اللَّیَالِی وَ سَاعَاتُهُ أَفْضَلُ السَّاعَاتِ هُوَ شَهْرٌ
الشَّیَاطِینُ فِیهِ مَغْلُولَةٌ مَحْبُوسَهٌ هُوَ شَهْرٌ یَزِیدُ اللَّهُ فِیهِ
الْأَرْزَاقَ وَ الْآجَالَ وَ یُکْتَبُ فِیهِ وَفْدُ بَیْتِهِ وَ هُوَ شَهْرٌ
یُقْبَلُ أَهْلُ الْإِیمَانِ بِالْمَغْفِرَةِ وَ الرِّضْوَانِ وَ الرَّوْحِ وَ
الرَّیْحَانِ وَ مَرْضَاةِ الْمَلِکِ الدَّیَّانِ .
بندگان
خدا! این ماه شما، همچون دیگر ماهها نیست. روزهایش برترین روزهاست و شبهایش
برترین شبها و ساعاتش برترین ساعات است. آن، ماهی است که شیطانها در آن در بند و
زندانیاند؛ ماهی که خداوند در آن، روزیها و اجلها را می‌افزاید و میهمانان
خانهاش را مینویسد؛ ماهی که اهل ایمان با آمرزش و رضای الهی، با شادی و نعمتهای
الهی، و با خشنودی فرمانروای دادگر و توانا، پذیرفته میشوند.
