حکمت 31 نهج البلاغه ...

بنام خدا

حکمت 31 نهج البلاغه 

کسى از امام ، مفهوم ایمان را پرسید و حضرتش فرمود :

ایمان ، تکیه بر چهار پایه دارد : صبر ، یقین ، عدل ، و جهاد .

صبر نیز بر چهار پایه استوار است :

شوق ، هراس ، زهد ، و انتظار . آن که اشتیاق بهشت یابد ، شهوتهایش به سردى گراید ، آن که از آتش بهراسد ، از محرمات دورى کند ، آن که در دنیا زهد ورزد ، مصیبتها را ساده انگارد ، و آن که مرگ را منتظر باشد ، در نیکیها شتاب کند . 

یقین نیز بر چهار پایه استوار است :

بینش هوشمندانه ، تاویل حکمت ، پندگیرى از اعمال ، و سنت نسلهاى پیشین .

آن که با بینش و هوشمندى دیده بگشاید ، حکمت را نمایان بیند ، و او که حکمت نمایانش شود ، عبرت را بشناسد ، و کسى که به درستى عبرت را بشناسد ، بدان ماند که با نسلهاى گذشته در تاریخ حضور دارد . 

عدل نیز بر چهار پایه استوار است :

فهمى ژرف ، دانشى عمیق ، حکمى برجسته ، و حکمتى ریشه دار . آن که بفهمد ، به ژرفاى دانش راه یابد ، و هر که بدان ژرفا رسد ، از زلال سرچشمه‏هاى قانون بجوشد ، و هر که چنین ژرف اندیشى و بردبارى و متانتى یابد ، در جریان کارش به تفریط نگراید و به گونه‏اى ستایش انگیز در میان مردم بزید . 

و جهاد بر چهار پایه تکیه دارد :

امر به معروف ، نهى از منکر ، صداقت در هر جایگاهى ، و دشمنى با فاسقان . هر که به معروف امر کند ، مومنان را پشتوانه‏ى محکمى باشد ، و آن که از منکر نهى کند ، منافقان را بینى بر خاک مالد ، و کسى که در هر صحنه با صداقت حضور یابد ، بى تردید تعهد و مسئولیت خود را انجام دهد ، و کسى که فسق پیشگان را دشمن دارد و براى خدا خشمگین شود ، خدا نیز در حمایت او به خشم آید و در روز قیامت خشنودش کند .

کفر را نیز چهار پایه است :

کاوش پرتکلف ، درگیرى و جدل ، زنگار درون ، و موضع‏گیرى متضاد با حق هر که بى‏جهت کند و کاو کند ، به حق نگراید ، و کسى که بر مبناى جهل ، کشمکش بسیار کند ، حق نابینیش تداوم یابد ، و آن که به این دلیل ، دلش زنگار بندد ، زشتى در نگاهش زیبا و زیبایى زشت بنماید و مست گمراهى شود ، و سرانجام کسى که با حق در ستیز قرار گیرد ، راههاى حرکتش به تنگناها بینجامد و جریان کارش دشوار و پیچیده شود و در ادامه‏ى راه به بن‏بست رسد . 

شک نیز تکیه بر چهار پایه دارد :

درگیرى بى‏منطق ، هراس ، آمد و شد بیهوده ، و سرسپردگى . کسى که درگیرى بى‏منطق را روش گیرد ، شبش به روز نینجامد ، و چنین شب‏زده‏ى هراسناک آینده ، به واپس گراید ، و هر آن که در کژ راهه‏ى شک آمد و شد کند ، لگد کوب شیاطین شود ، و چنین تبه روزى که خود را به دشمن سپارد ، جز تباهى دنیا و آخرت نصیبى نبرد ..

وَ سُئِلَ ع عَنِ اَلْإِیمَانِ فَقَالَ اَلْإِیمَانُ عَلَى أَرْبَعِ دَعَائِمَ عَلَى اَلصَّبْرِ وَ اَلْیَقِینِ وَ اَلْعَدْلِ وَ اَلْجِهَادِ وَ اَلصَّبْرُ مِنْهَا عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ عَلَى اَلشَّوْقِ وَ اَلشَّفَقِ وَ اَلزُّهْدِ وَ اَلتَّرَقُّبِ

فَمَنِ اِشْتَاقَ إِلَى اَلْجَنَّةِ سَلاَ عَنِ اَلشَّهَوَاتِ وَ مَنْ أَشْفَقَ مِنَ اَلنَّارِ اِجْتَنَبَ اَلْمُحَرَّمَاتِ وَ مَنْ زَهِدَ فِی اَلدُّنْیَا اِسْتَهَانَ بِالْمُصِیبَاتِ وَ مَنِ اِرْتَقَبَ اَلْمَوْتَ سَارَعَ إِلَى اَلْخَیْرَاتِ

وَ اَلْیَقِینُ مِنْهَا عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ عَلَى تَبْصِرَةِ اَلْفِطْنَةِ وَ تَأَوُّلِ اَلْحِکْمَةِ وَ مَوْعِظَةِ اَلْعِبْرَةِ وَ سُنَّةِ اَلْأَوَّلِینَ فَمَنْ تَبَصَّرَ فِی اَلْفِطْنَةِ تَبَیَّنَتْ لَهُ اَلْحِکْمَةُ وَ مَنْ تَبَیَّنَتْ لَهُ اَلْحِکْمَةُ عَرَفَ اَلْعِبْرَةَ وَ مَنْ عَرَفَ اَلْعِبْرَةَ فَکَأَنَّمَا کَانَ فِی اَلْأَوَّلِینَ

وَ اَلْعَدْلُ مِنْهَا عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ عَلَى غَائِصِ اَلْفَهْمِ وَ غَوْرِ اَلْعِلْمِ وَ زُهْرَةِ اَلْحُکْمِ

وَ رَسَاخَةِ اَلْحِلْمِ فَمَنْ فَهِمَ عَلِمَ غَوْرَ اَلْعِلْمِ وَ مَنْ عَلِمَ غَوْرَ اَلْعِلْمِ صَدَرَ عَنْ شَرَائِعِ اَلْحُکْمِ وَ مَنْ حَلُمَ لَمْ یُفَرِّطْ فِی أَمْرِهِ

وَ عَاشَ فِی اَلنَّاسِ حَمِیداً وَ اَلْجِهَادُ مِنْهَا عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ عَلَى اَلْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ اَلنَّهْیِ عَنِ اَلْمُنْکَرِ وَ اَلصِّدْقِ فِی اَلْمَوَاطِنِ وَ شَنَآنِ اَلْفَاسِقِینَ فَمَنْ أَمَرَ بِالْمَعْرُوفِ شَدَّ ظُهُورَ اَلْمُؤْمِنِینَ

وَ مَنْ نَهَى عَنِ اَلْمُنْکَرِ أَرْغَمَ أُنُوفَ اَلْکَافِرِینَ وَ مَنْ صَدَقَ فِی اَلْمَوَاطِنِ قَضَى مَا عَلَیْهِ وَ مَنْ شَنِئَ اَلْفَاسِقِینَ

وَ غَضِبَ لِلَّهِ غَضِبَ اَللَّهُ لَهُ وَ أَرْضَاهُ یَوْمَ اَلْقِیَامَةِ وَ اَلْکُفْرُ عَلَى أَرْبَعِ دَعَائِمَ عَلَى اَلتَّعَمُّقِ وَ اَلتَّنَازُعِ وَ اَلزَّیْغِ وَ اَلشِّقَاقِ فَمَنْ تَعَمَّقَ لَمْ یُنِبْ إِلَى اَلْحَقِّ

وَ مَنْ کَثُرَ نِزَاعُهُ بِالْجَهْلِ دَامَ عَمَاهُ عَنِ اَلْحَقِّ وَ مَنْ زَاغَ سَاءَتْ عِنْدَهُ اَلْحَسَنَةُ وَ حَسُنَتْ عِنْدَهُ اَلسَّیِّئَةُ وَ سَکِرَ سُکْرَ اَلضَّلاَلَةِ وَ مَنْ شَاقَّ وَعُرَتْ عَلَیْهِ طُرُقُهُ

وَ أَعْضَلَ عَلَیْهِ أَمْرُهُ وَ ضَاقَ عَلَیْهِ مَخْرَجُهُ وَ اَلشَّکُّ عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ عَلَى اَلتَّمَارِی وَ اَلْهَوْلِ وَ اَلتَّرَدُّدِ وَ اَلاِسْتِسْلاَمِ فَمَنْ جَعَلَ اَلْمِرَاءَ دَیْدَناً لَمْ یُصْبِحْ لَیْلُهُ

وَ مَنْ هَالَهُ مَا بَیْنَ یَدَیْهِ نَکَصَ عَلَى عَقِبَیْهِ وَ مَنْ تَرَدَّدَ فِی اَلرَّیْبِ وَطِئَتْهُ سَنَابِکُ اَلشَّیَاطِینِ وَ مَنِ اِسْتَسْلَمَ لِهَلَکَةِ اَلدُّنْیَا وَ اَلْآخِرَةِ هَلَکَ فِیهِمَا قال الرضی

و بعد هذا کلام ترکنا ذکره خوف الإطالة و الخروج عن الغرض المقصود فی هذا الکتاب ...

شما میتوانید  حکمت 31  را به صورت نمودار در برنامه پاور پوینت مشاهده کنید.