استجابت دعا و رهایى از کرب عظیم ...

با نام خداوند عالی اعلی

استجابت دعا و رهایى از کرب عظیم

خداوند متعال در آیه 76 سوره انبیا به یکى دیگر از امتیازات و ویژگى هاى قرآنى حضرت نوح(علیه السلام) پرداخته است. مى فرماید:
«وَ نُوحًا إِذْ نَادَى مِن قَبْلُ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ فَنَجَّیْنَهُ وَ أَهْلَهُ مِنَ الْکَرْبِ الْعَظِیمِ;

و نوح را (به یاد آور) هنگامى که پیش از آن (زمان، پروردگار خود را) خواند; و دعاى او را مستجاب کردیم; و او و خاندانش را از اندوه بزرگ رهایى بخشیدیم».

خداوند متعال در آیات قبل در مورد حضرت ابراهیم و فرزندانش(علیهم السلام) سخن گفته، و در این آیه مى فرماید: نه تنها ابراهیم و فرزندانش را پیروز کردیم، بلکه قبل از آنها حضرت نوح (علیه السلام) را هم پیروز کردیم و دعایش را به اجابت رساندیم.
دعاى نوح (علیه السلام) چه بود؟
قرآن مجید دعاهاى مختلفى از حضرت نوح (علیه السلام) نقل کرده، امّا مناسبترین دعاى حضرت با آیه مورد بحث، چیزى است که در آیه شریفه 10 سوره قمر آمده است. توجّه فرمایید: «فَدَعَا رَبَّهُ أَنىِّ مَغْلُوبٌ فَانتَصِرْ;

نوح به پیشگاه پروردگار عرضه داشت: من مغلوب (این قوم) شده ام، پس (مرا) یارى کن!».             

این دعا، دعاى بسیار خوبى است. به هنگام گرفتارى این دعا را زمزمه و تکرار کنید، تا خداوند یارى تان کند و گره از مشگلتان بگشاید.

به هر حال، حضرت نوح(علیه السلام) از خداوند خواست او را در برابر قوم جاهل و نادان و لجوج و عنودش پیروز کند. تعبیر به «نادى»، که به معناى صداى بلند است، نشان از عمق فشارها و مشکلات و سختى هایى مى دهد که از ناحیه آن قوم مشرک بت پرست بر نوح پیامبر و خانواده اش تحمیل شد به گونه اى که آن حضرت با صداى بلند (نه به صورت نجوى و زمزمه) از خداوند تقاضاى یارى و نصرت کرد. خداوند متعال خواسته نوح را اجابت نمود. به آسمان فرمان بارش داد، آن هم نه باران معمولى و عادى، بلکه گویى سیلاب از آسمان نازل مى شد. و به زمین فرمان جوشش داد. آب از زمین مى جوشید و از آسمان مى بارید و جمعیّت گناه کار را نابود کرد.

کرب عظیم چه بود؟
معناى اصلى «کرب» در لغت عرب زیر و رو کردن زمین است; ولى به غم وغصّه اى که دل انسان را زیر و رو مى کند نیز کرب گفته مى شود. دقّت شود که هر غم و غصّه اى کرب نیست; بلکه غم و اندوه سنگینى است که دل انسان را زیر و رو مى کند.

در دعاى ندبه خطاب به خداوند عرض مى کنیم:
«اَلّلهُمَّ أَنْتَ کَشّافُ الْکُرَبِ وَ الْبَلْوى» بار خدایا! تو غم و غصّه را از دل ما مى زدایى».

خلاصه این که کرب به معناى غم و غصّه سنگین است و هنگامى که صفت عظیم براى آن آورده شود، مانند آنچه در آیه شریفه آمده، به معناى غم و اندوه فوق العاده سنگین است.

به هر حال، این غصّه فوق العاده سنگین، که دل حضرت نوح(علیه السلام) را زیر و رو کرده بود، چه بوده است؟
برخى گفته اند: منظور قلّت ایمان آورندگان به نوح پیامبر(علیه السلام) در طول 950 سال تبلیغ ایشان بود. هنگامى که حضرت نوح(علیه السلام) مشاهده کرد که پس از آن مدّت طولانى بیش از هشتاد نفر(1) به او ایمان نیاوردند این مسأله براى او سنگین آمد و باعث غم و اندوه فوق العاده شدیدى شد که دلش را زیر و رو کرد.(2)

عدّه اى دیگر، همچون مرحوم طبرسى در مجمع البیان(3)، معتقدند :منظور از کرب عظیم اراذل و اوباشى است که به آن حضرت و خانواده اش اهانت مى کردند. مشرکان تنها مزاحم خود حضرت نمى شدند، بلکه براى اعضاى خانواده اش نیز ایجاد مزاحمت مى کردند. لذا در آیه مورد بحث مى فرماید:«ما نوح و خانواده اش را از کرب عظیم نجات دادیم».

به هر حال دعاى حضرت نوح به هدف اجابت رسید و خداوند شرّ اراذل و اوباش را کوتاه کرد و آنها را به وسیله آن طوفان عظیم و وحشتناک در هم کوبید.
شدّت عمل در برابر اراذل و اوباش
مزاحمت اراذل و اوباش گاه از آزارهاى بدنى و جسمى سخت تر است و لذا باید با چنین مزاحمانى شدیداً برخورد کرد و مردم را از شرّ آنها نجات داد. این افراد در عصر پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) نیز وجود داشته و براى نوامیس مردم ایجاد مزاحمت مى کردند. خداوند متعال طبق آنچه که در آیه شریفه 61 سوره احزاب آمده، آنها را تهدید کرد که اگر دست از شرارت هایشان بر ندارند به مسلمانان اجازه خواهد داد هر کجا آنها را یافتند به قتل برسانند.

(مَّلْعُونِینَ أَیْنََما ثُقِفُواْ أُخِذُواْ وَ قُتِّلُواْ تَقْتِیلًا) (4)  

آنها با این تهدید جدّى دست از شرارت برداشتند. اگر با این انسانهاى پست به طور جدّى و با قاطعیت برخورد شود عقب نشینى کرده و ایجاد مزاحمت نخواهند کرد; امّا اگر برخورد مناسبى نشود و میدان را خالى ببینند جسارت به خرج داده، و دایره فساد و مزاحمت خود را توسعه مى دهند.   و لذا ما معتقدیم که باید محاکمه و مجازات این دسته از مجرمین خارج از نوبت و در دادگاههاى خاصّى صورت گیرد و در مدّت زمان کوتاهى، البتّه با رعایت همه جوانب احکام قضاى اسلامى، محاکمه و مجازات شوند تا باعث عبرت شده و چنین جرمهایى تکرار نشود. ما نباید در این گونه مسایل دنباله رو دستگاههاى قضایى کشورهاى غربى باشیم. در آنجا یک هفته طول مى کشد که متّهم وکیلى انتخاب کند و یک هفته دیگر فرصت مى خواهد که پرونده را مطالعه نماید.

پس از مدّتى دادگاه تشکیل مى شود. صلاحیّت دادگاه را زیر سوال مى برند و پس از چندى که وکیل آماده و پرونده مطالعه شد و صلاحیّت دادگاه تأیید گشت، وکیل متّهم با تهیّه یک گواهى دروغین پزشکى ادعا مى کند متهم بر اثر بیمارى قادر بر شرکت در جلسات دادگاه نیست و خلاصه به بهانه هاى مختلف آنقدر جریان دادگاه طولانى مى شود که مردم کم کم آن جرم و مجرم را به فراموشى مى سپارندو سایر مجرمان نیز به خود جرأت مى دهند که دست به جرمهاى مشابهى بزنند.

ما اگر این تشریفات غلط را حذف کنیم، و به چنان وکلایى اجازه وقت کشى و طولانى کردن دادگاه را ندهیم، و در یک فرصت مناسب و زمان کوتاه مجرمین را محاکمه و آنها رامجازات کنیم، نتیجه خوبى خواهیم گفت و دامنه جرم و جنایت جمع تر و کوتاهتر خواهد شد و اراذل و اوباش مجبور به عقب نشینى مى شوند.

خلاصه این که یکى از امتیازات حضرت نوح (علیه السلام) تقاضاى نجات یافتن از شر اراذل و اوباش بود; که خداوند آن را اجابت کرد. 

__________________________________________________

(1) بحار الانوار، ج11، ص 336، ح64.
(2) تفسیر نمونه، ج13، ص463.
(3) مجمع البیان، ج7، ص102.
(4) سوره احزاب، آیه 61.

منبع الکترونیکی